Vollenhove is de poort naar het nationaal park Weerribben-Wieden voor iedereen die vanuit het westen komt. Vroeger vormde het nu ingepolderde Flevoland één geheel met de moerassen van de IJssel-Vechtdelta, die tot de Woldberg bij Steenwijk reikten. De keileemheuvel die we nu het hoge Land van Vollenhove noemen, stak daar tot 15 m hoogte bovenuit. In de twaalfde eeuw ontstond door de oprukkende golven de Zuiderzee en werden er dijken aangelegd om een deel van het land, dat al in ontginning was, te beschermen. Bij de ontginningen ontstonden de dorpen Kalenberg, Dwarsgracht, Giethoorn, Belt-Schutsloot en Wanneperveen. Door de turfwinning vanaf de zestiende eeuw, vooral brandstof voor de groeiende stad Amsterdam, ontstonden de weren (water waar turf was uitgebaggerd) en ribben (de smalle stroken grond daartussen, waar de turf op gedroogd werd). Als uitvoerhavens dienden Blokzijl en Zwartsluis. In 1776 zorgden wind en golven voor het verdwijnen van de ribben in een groot gebied, de meren werden gevormd en het dorp Beulake stond blank. Het gebied kwam in de twintigste eeuw grotendeels in handen van natuurbeschermers.

Het Hoge Land van Vollenhove, de keileemheuvel, is nog relatief onaangetast gebleven. Er zijn eeuwenoude bossen, karakteristieke houtwallen en kleinschalige landbouw. De nederzettingen van de kolonisten uit de tiende eeuw vormen langerekte linten van fraaie rietgedekte boerderijen langs de rand van het lage en hoge land. Het landgoed Den Oldenhof met de 16e eeuwse havezate biedt veel voor wandelaars. Het bezoekerscentrum van NP Weerribben-Wieden geeft de mogelijkheid door het laagveen te lopen. De voormalige watertoren, op de top van de heuvel, biedt een geweldig uitzicht over de meren.

In het lage land van Vollenhove liggen de overbekende waterdorpen Giethoorn, Dwarsgracht en Belt-Schutsloot - de laatste twee een stuk rustiger, zelfs verstild buiten het hoogseizoen. En verderop Kalenberg, Wetering en Nederland langs de vaarweg naar Friesland maar per fiets ook prima vanuit Vollenhove te bereiken. Blokzijl met zijn 'Amsterdamse' gevels is een mooie etappeplaats daarvoor.

Op de rand van het oude en nieuwe land is Vollenhove ook een goede uitvalsbasis voor iedereen die geïnteresseerd is in polders en 'watermanagement'. Waar vroeger het stoomgemaal Stroink het water op de Zuiderzee loosde, ligt nu de Noordoostpolder voor de deur met zijn eigen gemaal bij de Voorst en een keersluis bij Kadoelen. Een paar kilometer van Vollenhove ligt in de Noordoostpolder het Waterloopbos met industrieel erfgoed uit de tijd dat het Waterloopkundig Laboratorium er de Deltawerken ontwierp, en vele buitenlandse havens. Even verderop erfgoed op de voormalige zeebodem uit de 19e eeuw: de uiteinden van de strekdammen in de monding van het Zwarte Water (eigenlijk: de Vecht) die het destijds mogelijk maakten dat zeeschepen Zwolle konden bereiken. Aan het einde de vuurtorenwachterswoning 'Kraggenburg '- gebouwd op kraggen uit de Wieden. Het Kadoelerbos en het Voorsterbos zijn na 75 jaar 'volwassen' bossen geworden met uitgebreide flora en fauna.

Voldoende te zien en te beleven dus. Natuur in de vorm van bossen, moerassen en meren op korte afstand. Historie in de oude stadjes Vollenhove, Blokzijl en wat verderop Steenwijk. Voor de fietser en de wandelaar, voor één dag of een korte vakantie in camper, chalet, hotel of bed&breakfast. U kunt er veel over vinden op de website van het Nationaal Park Weerribben-Wieden.

Maar u mag het ook aan ons vragen bij een bezoek aan ons museum. We helpen families, verenigingen, scholen en anderen die met een groep een leuke dag uit zoeken in of rond Vollenhove graag aan ideeën of een maatwerk arrangement.

Een heel goed hulpmiddel is het nieuwe boek van Harry Stegeman: In de Kop van Overijssel - lopen, fietsen en stilstaan.

Om onze eigen directe omgeving te verkennen bieden we u dit arrangement: Vollenhove Stad en Ambt